1- توکل بر خدا : توکل یعنی اینکه تلاش و کوششت را بکن و تدبیر امور را به خدا بسپار. قرآن کریم می فرماید: "مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ"؛ هر که اتکایش به خدا باشد، خدا برای او کافی است، "إنَّ اٌللهَ یُحِبُّ اٌلْمٌتَوَکِّلِینَ." خداوند توکل کنندگان را دوست دارد. به هر حال با هر توانایی که دارید به خدا توکل کنید؛ به قول حافظ: تکیه بر تقوا و دانش در طریقت کافریست/ راهرو گر صد هنر دارد توکل بایدش. توکل بر خدا به شما آرامش می دهد، چیزی که بدان محتاج هستید.
2- داشتن هدف: داشتن هدف به شما انگیزه ی حرکت می دهد و مهمترین عامل برای کسب موفقیت می باشد. وقتی به هدفتان نگاه می کنید انگیزه ی شما برای تلاش و کوشش، مضاعف می شود و این بهترین دستاورد داشتن هدف است. شما امسال یک هدف بزرگ دارید، پس برای رسیدن به آن باید تمام همت خود را به کار بگیرید.
3- برنامه ریزی صحیح: برای رسیدن به هدف باید برنامه ریزی صحیح داشته باشید. (شامل برنامه های بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت) بدون برنامه ریزی صحیح تلاش های شما نتیجه ی مطلوب نخواهد داشت. برنامه ریزی صحیح، مدیریت زمان را در اختیار شما قرار می دهد و شما را از سردرگمی رها می سازد، مسیر رسیدن به هدف را روشن می سازد و هر زمان شما را متوجه می سازد که تا رسیدن به هدف چه فاصله ای باید طی کنید. توجه داشته باشید که هر دانش آموز باید روش صحیح برنامه ریزی کوتاه مدت (هفتگی) را شخصا فرا گیرد و برای خود برنامه بنویسد.
4- آشنایی با روش های صحیح مطالعه: یادگیری به دنبال یک فرایند علمی در فرد حاصل می شود. بنابراین برای یادگیریِ بهتر باید با اصول و فنون صحیح یادگیری آشنا شوید. البته ممکن است در گذشته شما با یک روش خاص درس ها را آموخته باشید اما در هر صورت آگاهی استفاده از روشهای صحیح مطالعه برای شما سودمند خواهد بود.
5- آمادگی جسمی: شرایط جسمی مطلوب در یادگیری شما تاثیر زیادی دارد؛ بنابراین برای اینکه جسم سالمی داشته باشید تا بتوانید خوب درس بخوانید باید تغذیه مناسب داشته باشید، ورزش کنید و به میزان لازم بخوابید.
6- به آرامش روحی و روانی خود توجه داشته باشید و در صورت داشتن اضطرابِ بیش از حد معمول یا هر مشکل دیگری که موجب اختلال در یادگیریتان می شود از مشاورتان کمک بخواهید.
7- نگرش مثبت داشته باشید و در جهت آن تلاش و کوشش کنید: "اگر گویی که نتوانم، برو بنشین که نتوانی/ و گر گویی که بتوانم، قدم در نه که بتوانی" . داشتن نگرش منفی شما را از کوشش و تلاش باز می دارد. یادتان باشد که همیشه به خدا امید داشته باشید و برای رسیدن به موفقیت تلاش کنید. اصلا امیدوار بودن و تلاش کردن، خود بخشی از موفقیت است!
8- در یکی از آزمون های آزمایشی معتبر شرکت کنید تا نقاط ضعف و قوت خود را بیابید. سعی کنید بر اساس برنامه های میان مدت و بلند مدت برگزار کننده ی آزمون پیش بروید. این اقدام به شما در داشتن برنامه های بلند مدت و میان مدت کمک زیادی می کند و خیالتان را از این بابت راحت می کند. توجه داشته باشید که نتایج این آزمونها نباید شما را مغرور و یا مایوس کند. تجربه نشان داده که تغییر در روند نتایج آزمونهای آزمایشی بارها و بارها اتفاق افتاده است، این بستگی به شرایط شما دارد.
9- یک دانش آموز برای آمادگی در آزمون سراسری باید وقت ویژه ای برای مطالعه در نظر بگیرد و به قول معروف از خود مایه بگذارد. دانش آموزان موفق روزهای مدرسه 5 ساعت و روزهای تعطیل 10 ساعت مطالعه می کنند. البته این مقدار با توجه به میزان توانایی و نیاز شما می تواند متفاوت باشد. توجه داشته باشید که سلامت جسمی و روحی شما از هر چیز دیگری مهمتر است و نباید فدای ساعت مطالعه شود.
10- مهمترین منبع برای آزمون سراسری کتاب های درسی است؛ اما در کنار آن به تهیه کتاب های کمک درسی و تستی مناسب اقدام نمایید. (دبیران، دانش آموزان سال قبل و دوستان همکلاسی می توانند در این رابطه به شما کمک کنند) همچنین دفترچه های سوال های کنکور 6 سال گذشته را تهیه کنید و در موقع مناسب از آنها استفاد کنید.
11- مرور مرتب و به موقع درس ها: درس ها را به طور مرتب مرور کنید این امر باعث تثبیت یادگیری و جلوگیری از فراموش شدن مطالب آموخته شده می شود. (به ویژه به "مرور آخر" در یک ماه باقیمانده به آزمون سراسری توجه داشته باشید)
12- از فنون تست زنی و هنر آزمون دادن آگاه شوید. آزمون دادن یک هنر است و داشتن معلومات درسی به تنهایی کافی نیست! مهمترین وظیفه ی شما پس از هر آزمون آزمایشی تحلیل علمی آن آزمون است. با استفاده از فرم های مخصوص می توانید به تحلیل آزمون بپردازید و از نقاط قوت و ضعف خود اطلاع یابید.
13- به طور همزمان درس های عمومی و اختصاصی را مطالعه نمایید. اشتباه بزرگی که بعضی داوطلبان مرتکب می شوند این است که دروس عمومی را برای ایام بعد از عید می گذارند! توجه داشته باشید که برخی از داوطلبان به برکت درصدهای خوب ِ دروس عمومی به رشته ها و دانشگاههای خوب راه یافته اند.
14- سعی کنید تراز درس های خود را میزان کنید. در نظر داشته باشید که بالا رفتن تراز شما در یک یا دو درس که توانایی خاصی دارید به نفع شماست اما عکس آن به ضرر شماست. در صورت نیاز، برای بالا بردن تراز درس هایی که در آن ضعیف هستید از کلاس های خاص استفاده کنید.
15- پاسخگویی به سوالات آزمون سراسری دارای وقت معینی است، حتما از جدول زمانبندی سوالات کنکور در رشته ی خودتان آگاهی داشته باشید.
16- به توزیع مباحث دروس در آزمون های سراسری سال های قبل توجه داشته باشید اما تنها ملاک شما برای مطالعه نباشد!
17- کارنامه ی داوطلبان سال قبل: به درصد داوطلبان سال قبل و رتبه های کسب شده و رشته شهرهای قبول شده توسط داوطلبان سال قبل توجه داشته باشید و تعدادی ازکارنامه های آنها را نگاه کنید.
18- از تجربیات دیگران استفاده کنید اما تقلید نکنید: هر کس شرایط و توانایی های خاص خودش را دارد و تقلید صرف از روش دیگران کار درستی نیست.
19- از ضوابط و شرایط برگزاری آزمون سراسری آگاهی داشته باشید؛ نوع پذیرش دانشجو در دانشگاههای کشور، رتبه، سهمیه، نمره کل، زیرگروهها، ضرایب دروس و ... از جمله نکاتی است که باید اطلاع داشته باشید.
20- در نهایت جهت انتخاب رشته علاوه بر مطالعه ی دفترچه های راهنمای سازمان سنجش با افراد ذیصلاح مشورت کنید. انتخاب رشته برای کسانی که رتبه های پایین تری کسب می کنند کار ساده تری است اما هر چه رتبه ی شما بالاتر باشد باید در انتخاب رشته دقت بیشتری کنید.
نوشته : عبدالرزاق خواجه زاده (کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی)
